"Links" is een link naar een actuele sitautie gezien vanuit een scheef oog naar de Balkan

Nieuwe ronden, nieuwe kansen

 


 

opereert de openheid voor of achter tralies ?

Nieuwe ronden, nieuwe kansen is een uitspraak die vooral aan een loterij doet denken. Maar voor de Balkan lijkt zij ook telkens weer op te gaan. De situatie in Macedonië gaat er, ondanks de aanwezigheid van een enorme buitenlandse troepenmacht, niet op vooruit. Ondertussen vechten schimmen om het hoofd van Milosevic.

Vertel mij over een staat die haar (ex) staatshoofd ooit heeft uitgeleverd aan een ander land of orgaan, en mijn kennis over de wereldgeschiedenis wordt met een klap aanzienlijk vergroot. Toch vindt men in het Westen dat het eigenlijk erg logisch is dat Milosevic wordt uitgeleverd aan het Haagse tribunaal over oorlogsmisdaden in voormalig Joegoslavië. Dit terwijl de aanklacht tegen hem nog niet eens openbaar is gemaakt; officieel weet de wereld dus nog niet, waarvan de man beschuldigd wordt.
De Joegoslavische president Kostunica bracht zijn bezwaren naar voren tijdens een toespraak die ook live op televisie werd uitgezonden; de politieke realiteit is dat wij niet kunnen weigeren. Het zou het land verder in een isolement duwen. Na de chantage met hulpgelden, volgens Karel van der Graaff in totaal 3 miljard gulden, zullen de Serviërs er aan moeten wennen dat zij, ondanks hun trots, deze chantage toch zullen moeten slikken, al was het maar om nog deel van de wereld en van Europa uit te mogen maken. Ondanks de les die wij uit de eerste wereldoorlog hadden kunnen trekken.
Dat de politiek dit eist, om veranderingen in verhoudingen aan te brengen is ergens nog wel te begrijpen. De politiek blijft een machtsspel. Dat de media doet alsof het de gewoonste zaak van de wereld is dat de 'vrije wereld' dergelijke chantage gebruikt vind ik dan al veel griezeliger. Wat voor onverteerbare ideeën zullen zij ons de volgende keer vertellen gewoon aan te nemen? Ik las in een regionaal dagblad de volgende zin "Eerste stappen gezet naar uitlevering Milosevic". Hoe kan dat nu? Nog voor dat de man president af was, werden er al stappen gezet, sinds zijn val zijn er vele discussies, wetsveranderingen, chantage pogingen, onderzoeken en decreten geweest, allemaal op weg naar de eerste uitlevering van een ex staatshoofd aan een internationaal tribunaal. Dit artikel was gevuld met een selectief aantal feiten uit het afgelopen decennium. Geen enkele aanwijzing dat de media tracht iets toe te voegen aan de eenzijdige westerse politieke opvattingen.
De onschuld die de media hier speelt is niet zo onschuldig meer. Persoonlijk ben ik, net als de mij toen nog onbekende Kostunica, sceptisch over de onafhankelijkheid van het tribunaal. Ook ik wordt gedwongen te leven met de realiteit. Ook ik zie graag dat Joegoslavië weer een 'zoon van Europa' wordt. Daarom kan ik nu ook instemmen met uitlevering, al heb ik nog altijd principiële bezwaren. Niet alleen om de door Kostunica aangedragen argumenten (tegen isolatie en voor opbouw van de verwoestte economie) maar ook omdat de ex president van Joegoslavië meer doekjes open kan doen over hoe de Balkan oorlog beïnvloed is door inbreng van de internationale gemeenschap. In de hoop dat de media het spektakel van 'Milosevic in Den Haag' niet alleen aangrijpt om vooraf jarenlang te speculeren over het feit of het ooit gebeurt en hoe noodzakelijk het is, maar ook om daarna jarenlang te analyseren hoe de internationale gemeenschap in de toekomst dergelijke vraagstukken kan benaderen op een manier die overeenkomt met de waarden waar die internationale gemeenschap voor staat. Laat hem maar vertellen en laat de media zijn woorden ook doorgeven aan het publiek. We kunnen wel zeggen dat hij een monster is die moet boeten…. Maar waarschijnlijk is hij net zoveel mens als ons, als onze leiders. De geschiedschrijving heeft er baat bij.

Ondertussen leidt de NATO een groep Albanezen naar veiliger gebied, nadat deze groep een dorp had bezet en gedreigd had de hoofdstad en het vliegveld aan te vallen. Dat de Macedonische burgers deze stap niet begrijpen, is redelijk eenvoudig in te zien. Koren op de molen van de frustratie, die hardnekkig blijft bestaan zolang er geen vooruitzicht is op verbetering van de levensstandaard, die sinds de hyperinflatie eind jaren 80 en de oorlog in de 90er jaren al zo dramatisch gekelderd is. Frustratie die blijft bestaan zolang wij praten en analyseren zonder daadwerkelijke conclusies aan onze bevindingen te verbinden.
Nieuwe ronde, nieuwe kansen? Laat dat asjeblieft waar zijn.

Het journaal schakelt ondertussen over op het volgende onderwerp; ieder jaar sterven er 6 tot 8 kinderen een verdrinkingsdood in Nederlandse zwembaden. De krant maakt het maatschappelijke debat nog breder. Op dezelfde buitenlandpagina over Macedonië staat dat volgens een onderzoek, uitgevoerd in opdracht van de Europese Unie ligt Europa op schema; al tweederde van de bevolking weet dat de Euro komt.
Dat het vertrouwen in de economie ondertussen is gedaald tot onder nul, de uitgaven gestaag dalen (het zwarte geld is op, iedereen spaart nieuw), de inflatie oploopt omdat de winsten volgens traditie en ideologie moeten stijgen (nu ook bij bedrijven en overheidsdiensten die er alleen maar zijn voor het welzijn van de burgers) komt gelukkig ook in het nieuws. Echter worden al de verschillende items die in dit artikel vernoemd worden, niet met elkaar in verband gebracht. De politici doen niet veel meer dan onderhandelen en uitspraken doen die gericht zijn op de publieke opinie. De media, in deze, heeft een veel grotere verantwoordelijkheid dan alleen deze politici na te praten. Het is een visuele cirkel. Allemaal gericht op wat wij, de burgers, willen. Maar het zijn zij die vertellen wat we willen. Laat Milosevic nu maar eens vertellen wat er allemaal gebeurt is. Laten wij het horen of lezen en laten we er eerst eens goed over denken voordat we hem ophangen, of afslachten uit zelfgenoegdoening of om andere feiten uit de aandacht te houden. Dat betekent dan misschien voor velen; Nieuwe ronde, nieuwe kansen.

 

MSP, 06-2001