Geachte,
Zoals in de kranten te lezen
is, smeult de oorlog in voormalig Joegoslavië nog steeds. Nu is het
Macedonië dat aan de beurt lijkt te zijn. Hoewel de kranten nog steeds
spreken van een bijna oorlog, kan je inmiddels wel stellen dat de oorlog
daar echt gearriveerd is. Het lijkt er een beetje op dat dit nog niet
volledig toegegeven wordt, zodat de mislukte pogingen van de internationale
gemeenschap in voormalig Joegoslavië nog even niet aan het licht komen.
Het zou natuurlijk ook slecht nieuws zijn indien men twee jaar na de
redding van de Kosovaren moet stellen dat diezelfde Kosovaren de terroristen
zijn die zowel in Macedonië, Montenegro, Servië als in Albanië als storende
factor optreden. Wellicht zijn de honderden miljoenen die uitgegeven
werden aan de NATO actie in Servië en Kosovo, gebruikt om een groep
onvervalste dwarsliggers en criminelen een steun in de rug te geven.
Dat hebben wij nooit uit de argumentatie die in de media vermeld werden,
kunnen halen.
In vorige artikelen sprak ik al over het feit dat de crisis in Macedonië
niet de zoveelste crisis op de Balkan is, maar slechts het vervolg van
het ene grote conflict. De heidebrand smeult nog steeds en laait af
en toe op. Vanwege deze redenen zou men beter in kunnen zien dat de
wederopbouw in Bosnië en andere delen van voormalig Joegoslavië niet
zo makkelijk verloopt.
Maar alles wat hier staat is geen nieuws. Buiten het feit dat het meeste
al bekend is, zou men dit ook eenvoudig kunnen bedenken. Het wordt dan
ook langzamerhand tijd te kijken naar een oplossing voor de gehele regio,
omdat pleisters plakken het van alle kanten bloedende lichaam niet helpt.
De spanning in Bosnië loopt ook op. De Kroatische nationalistische partij
is de hysterie nabij, de Servische nationalisten houden nog iedere poging
van verzoening tegen, bijvoorbeeld bij een bezoek van internationale
en religieuze leiders aan de totaal verwoestte grote moskee van Banja
Luka.
Het is niet vreemd dat de spanning oploopt. Allereerst is iedereen en
zeker van de heidebrand nog niet meester is en dat maakt vele onrustig.
Daarnaast heeft ook bijna iedereen in de gaten dat de internationale
gemeenschap zich meer bezig houdt met haar eigen agenda punten, internationale
verhoudingen en de persoonlijke CV's van de medewerkers, dan met krachtdadig
optreden. Uiteraard zijn er in Bosnië vele die uitkijken naar de verandering
van de grenzen, ergens in voormalig Joegoslavië, omdat het een precedent
zal schapen waar zij gebruik van willen maken. Hiermee kunnen zij eindelijk
een uitweg vinden uit de status quo die nu al sinds Dayton bestaat.
Het zou goed kunnen zijn dat de internationale gemeenschap de kracht
heeft deze mogelijkheid te onderdrukken. Maar Tito onderdrukte ook het
nationalisme dat mede daardoor twintig jaar later harder en sterker
naar boven kwam. Bovendien heeft de internationale gemeenschap nog een
ander probleem. Alhoewel men de grote regie in handen neemt, laat men
de uitwerking over aan lokale bestuurders die vaak niet erg geïnteresseerd
zijn in de belangen van de internationale gemeenschap, die vaak bestaan
uit moralistische en plan-filosofische argumenten die diezelfde internationale
gemeenschap niet eens kan waarmaken binnen haar eigen regio. Ik denk
hierbij aan eindeloze onenigheid binnen de EU en de steeds killere verhouding
tussen de EU en de USA. Hierdoor zal het alleen maar moeilijker worden
resultaten te boeken en daarmee de mensen te overtuigen en daarmee meer
rust te creëren.
Mijn voorstel zou zijn om bij het toelatingsexamen voor
de EU een voorwaarde te stellen dat de landen in de specifieke regio (Balkan,
Baltische staten en dergelijke) eerst als een soort van Benelux moeten
kunnen werken. Hiermee kunnen deze landen de regelgeving op elkaar aanpassen,
men komt elkaar tegen zodat overleg de situatie kan verbeteren, men heeft
elkaar nodig en kan daarom niet meer zo makkelijk argumenten gebruiken
die de buren bruuskeren en een eventuele inpassing binnen de EU zou makkelijker
verlopen. Als men spreekt over een Europa met verschillende snelheden,
dan lijkt mij dat dit voorstel goed aansluit bij de afgesproken planning.
Bovendien geeft het een kans, die nu niet aanwezig is. De meest vooruitstrevende
activiteit is het stabilitietspact, een burocratisch gedrocht met zoveel
papier en overleg dat er niets uit komt. Maar als belangrijkste argument
zou ik willen zeggen dat het alleen afgelopen is met de oorlog in voormalig
Joegoslavië nadat er een euforie is geweest die alle lagen van de bevolking
ondervind, in alle republieken van voormalig Joegoslavië en het liefst
tegelijkertijd.
Wij hebben er namelijk schoon genoeg van dat oorlogen
tegenwoordig doodbloeden. Het is vechten of vrede, maar men moet er niet
decennia lang tussenin blijven zitten, overgeleverd aan de grillen van
de politici en hun korte termijn doelen.
|